Ανακύκλωση στο Δήμο Παιανίας: Από την εποχή των βραβείων στην εποχή της παρακμής
3.500 τόνοι ανακυκλώσιμων απορριμμάτων οδηγήθηκαν το 2009 από το Δήμο Παιανίας στο Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (Κ.Δ.Α.Υ.) της Ελληνικής Εταιρίας Αξιοποίησης Συσκευασιών, ενώ είχαν προηγηθεί 2.300 τόνοι το 2008 και 1.200 τόνοι το 2007, όπου και ξεκίνησε το πρόγραμμα και η προσπάθεια της τότε δημοτικής αρχής του Δημήτρη Δάβαρη.
Λόγω των θεαματικών αυτών αποτελεσμάτων, που κατέτασσαν τον Δήμο μας Πανελλαδικώς(!) πρώτο στην ανακύκλωση, ανάμεσα σε Δήμους με πολλαπλάσιο αριθμών κατοίκων κάδων και απορριματοφόρων, η Ελληνική Εταιρία Ανακύκλωσης Συσκευασίας (Ε.Ε.Α.Σ.), πέρα από διαδοχικές βραβεύσεις, μας είχε χορηγήσει συνολικά 650 κάδους και δύο ειδικά απορριμματοφόρα ανακύκλωσης, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες μας.
Παράλληλα, ο Δήμος, συμμετείχε ενεργά σε πρόγραμματα ανακύκλωσης ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, οχημάτων, ηλεκτρικών λαμπτήρων, κομποστοποίησης, καθώς και μπαταριών. Σημεία συγκέντρωσης για τα παραπάνω υλικά υπήρχαν σε πολλά σημεία στην πόλη, όπως το Δημαρχείο, το Κ.Ε.Π., το Παλαιό Δημαρχείο και το «Σπίτι του Βόλεϊ», όπου ο Δήμος είχε τοποθετήσει ένα μεγάλο container στον αύλειο χώρο του για τις ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές. Γινόταν όμως και παραλαβή τους από τα σπίτια, με ειδικά συνεργεία του Δήμου, εάν ο δημότης δεν είχε τη δυνατότητα να μεταβεί στα παραπάνω σημεία. Δυο κάδοι σε σχήμα καμπάνας, είχαν τοποθετηθεί στην Κεντρική Πλατεία Παιανίας, για τη συλλογή γυάλινων συσκευασιών.
Η ανακύκλωση είχε γίνει κομμάτι της ζωής των κατοίκων της Παιανίας. Κάτοικοι και δημοτική αρχή μαζί, πίστεψαν τότε ότι το πρώτο και απόλυτα αναγκαίο βήμα για την οριστική επίλυση του προβλήματος της διαχείρισης των απορριμμάτων είναι η ανακύκλωση. 3.500 τόνοι περίπου ανακυκλώσιμου υλικού, σε διάστημα ενάμισι χρόνου, από ένα μικρό σχετικά Δήμο (μόλις 13.000 κάτοικοι βάσει της απογραφής), είναι κάτι έξω από οποιαδήποτε αισιόδοξη πρόβλεψη. Μάλιστα κάναμε και «εξαγωγή τεχνογνωσίας ανακύκλωσης» προς γειτονικούς και όχι μόνο Δήμους!
Πως φτάσαμε όμως τότε σε αυτή την μεγάλη επιτυχία; Όλα ξεκίνησαν από το σωστό σχεδιασμό. H ειδική συνεργάτιδα του Δημάρχου, κα Παναγιώτα Χαμηλάκη, εκπόνησε το σχέδιο δράσης και οργάνωσε τα προγράμματα, τα οποία δεν θα μπορούσαν να υλοποιηθούν χωρίς τη μεγάλη προσπάθεια του προσωπικού του Δήμου και την αγαστή συνεργασία πολιτών, φορέων και εταιριών. Η μεγάλη επιτυχία όμως, οφείλεται κυρίως στην ενημέρωση για την αναγκαιότητα της ανακύκλωσης, η οποία ξεκίνησε από τα Νηπιαγωγεία και τους Παιδικούς Σταθμούς. Συνεχίστηκε στα Δημοτικά, στα Γυμνάσια, στο Δημοσθένειο Λύκειο, ενώ ταυτόχρονα οργανώθηκαν πολλές περιβαλλοντικές ημερίδες για την ευρύτερη και σωστή πληροφόρηση πάνω στο θέμα της ανακύκλωσης.
Λόγω των θεαματικών αυτών αποτελεσμάτων, που κατέτασσαν τον Δήμο μας Πανελλαδικώς(!) πρώτο στην ανακύκλωση, ανάμεσα σε Δήμους με πολλαπλάσιο αριθμών κατοίκων κάδων και απορριματοφόρων, η Ελληνική Εταιρία Ανακύκλωσης Συσκευασίας (Ε.Ε.Α.Σ.), πέρα από διαδοχικές βραβεύσεις, μας είχε χορηγήσει συνολικά 650 κάδους και δύο ειδικά απορριμματοφόρα ανακύκλωσης, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες μας.
Παράλληλα, ο Δήμος, συμμετείχε ενεργά σε πρόγραμματα ανακύκλωσης ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, οχημάτων, ηλεκτρικών λαμπτήρων, κομποστοποίησης, καθώς και μπαταριών. Σημεία συγκέντρωσης για τα παραπάνω υλικά υπήρχαν σε πολλά σημεία στην πόλη, όπως το Δημαρχείο, το Κ.Ε.Π., το Παλαιό Δημαρχείο και το «Σπίτι του Βόλεϊ», όπου ο Δήμος είχε τοποθετήσει ένα μεγάλο container στον αύλειο χώρο του για τις ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές. Γινόταν όμως και παραλαβή τους από τα σπίτια, με ειδικά συνεργεία του Δήμου, εάν ο δημότης δεν είχε τη δυνατότητα να μεταβεί στα παραπάνω σημεία. Δυο κάδοι σε σχήμα καμπάνας, είχαν τοποθετηθεί στην Κεντρική Πλατεία Παιανίας, για τη συλλογή γυάλινων συσκευασιών.
Η ανακύκλωση είχε γίνει κομμάτι της ζωής των κατοίκων της Παιανίας. Κάτοικοι και δημοτική αρχή μαζί, πίστεψαν τότε ότι το πρώτο και απόλυτα αναγκαίο βήμα για την οριστική επίλυση του προβλήματος της διαχείρισης των απορριμμάτων είναι η ανακύκλωση. 3.500 τόνοι περίπου ανακυκλώσιμου υλικού, σε διάστημα ενάμισι χρόνου, από ένα μικρό σχετικά Δήμο (μόλις 13.000 κάτοικοι βάσει της απογραφής), είναι κάτι έξω από οποιαδήποτε αισιόδοξη πρόβλεψη. Μάλιστα κάναμε και «εξαγωγή τεχνογνωσίας ανακύκλωσης» προς γειτονικούς και όχι μόνο Δήμους!
Πως φτάσαμε όμως τότε σε αυτή την μεγάλη επιτυχία; Όλα ξεκίνησαν από το σωστό σχεδιασμό. H ειδική συνεργάτιδα του Δημάρχου, κα Παναγιώτα Χαμηλάκη, εκπόνησε το σχέδιο δράσης και οργάνωσε τα προγράμματα, τα οποία δεν θα μπορούσαν να υλοποιηθούν χωρίς τη μεγάλη προσπάθεια του προσωπικού του Δήμου και την αγαστή συνεργασία πολιτών, φορέων και εταιριών. Η μεγάλη επιτυχία όμως, οφείλεται κυρίως στην ενημέρωση για την αναγκαιότητα της ανακύκλωσης, η οποία ξεκίνησε από τα Νηπιαγωγεία και τους Παιδικούς Σταθμούς. Συνεχίστηκε στα Δημοτικά, στα Γυμνάσια, στο Δημοσθένειο Λύκειο, ενώ ταυτόχρονα οργανώθηκαν πολλές περιβαλλοντικές ημερίδες για την ευρύτερη και σωστή πληροφόρηση πάνω στο θέμα της ανακύκλωσης.
Ποια είναι σήμερα η κατάσταση στο Δήμο Παιανίας;
Όσοι μπλέ κάδοι ανακύκλωσης στο Δήμο Παιανίας δεν είναι σπασμένοι, καμμένοι ή ολοσκερώς κατεστραμμένοι, είναι συχνά φορτωμένοι με κάθε είδους σκουπίδι και δίνουν μια εικόνα των μεγάλων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ανακύκλωση στο Δήμο. Φανερώνουν όμως και τη σύγχυση που υπάρχει για το τι πρέπει να πέφτει ή όχι στον μπλε κάδο, την οποία έχουν ακόμα και πολίτες που θέλουν να συμμετέχουν στην ανακύκλωση. Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχει έλλειμμα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, με αποτέλεσμα αρκετοί πολίτες να ρίχνουν στους κάδους της ανακύκλωσης, υλικά τα οποία δεν ανακυκλώνονται στο συγκεκριμένο σύστημα. Τα ακατάλληλα υλικά δημιουργούν σοβαρά προβλήματα αφού καταλαμβάνουν πολύτιμο χώρο, διαμορφώνουν σύμμεικτο φορτίο το οποίο είναι πολύ δύσκολο ή και αδύνατο να ανακυκλωθεί, λερώνουν και καταστρέφουν τα ανακυκλώσιμα υλικά, απειλούν με τραυματισμό τους εργαζομένους στα Κέντρα Διαλογής.
Εαν γινόταν μία καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, την οποία ο μηχανισμός της σημερινής δημοτικής αρχής έχει τον τρόπο να επικοινωνήσει ευρύτερα (έχει αποδειχτεί αυτό άλλωστε όταν θέλει να επικοινωνήσει τα διάφορα επιτεύγματα της), ο μέσος δημότης θα γνώριζε πως σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης και Ανακύκλωσης, απαγορεύεται να καταλήγουν στους μπλε κάδους, υλικά όπως είναι οι βιντεοκασέτες, τα γάντια, το γυαλόχαρτο, τα δερμάτινα αντικείμενα, οι δίσκοι cd και dvd, οι λάμπες και οι λαμπτήρες, τα μελάνια, τα τόνερ και τα υπολείμματά τους, όπως και τα δοχεία από λάδια μηχανής, οι μπάλες (ποδοσφαίρου κ.λπ.), οι κούκλες και τα παιδικά παιχνίδια (ακόμα κι αν είναι πλαστικά), τα πάσης φύσεως ξύλινα αντικείμενα, οι οδοντόβουρτσες, τα παπούτσια, τα ρούχα, τα ενδύματα και τα υφάσματα γενικώς, οι πάνες μιας χρήσης, τα σελοτέιπ, τα στρώματα, τα στυλό και οι φωτογραφίες. Επίσης, οι ενέσεις και τα ιατρικά απόβλητα (απαιτείται ιδιαίτερη μεταχείριση), οι μπαταρίες, οι ηλεκτρικές συσκευές κάθε είδους, κλαδιά και κλαδέματα, οικοδομικά υλικά και χώμα, καθώς και φωτοβολίδες-πυροτεχνήματα, που είναι εύφλεκτα και μπορεί να προκαλέσουν εκρήξεις και φωτιά.
Για τις παραπάνω βασικές κατηγορίες υλικών υπάρχουν άλλα ρεύματα ανακύκλωσης, διαφορετικά από την ανακύκλωση συσκευασιών. Κατάλληλα διαμορφωμένα σημεία και κάδοι όμως για αυτά τα ρεύματα, δυστυχώς, δεν υπάρχουν στο Δήμο μας.
Εαν γινόταν μία καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, την οποία ο μηχανισμός της σημερινής δημοτικής αρχής έχει τον τρόπο να επικοινωνήσει ευρύτερα (έχει αποδειχτεί αυτό άλλωστε όταν θέλει να επικοινωνήσει τα διάφορα επιτεύγματα της), ο μέσος δημότης θα γνώριζε πως σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης και Ανακύκλωσης, απαγορεύεται να καταλήγουν στους μπλε κάδους, υλικά όπως είναι οι βιντεοκασέτες, τα γάντια, το γυαλόχαρτο, τα δερμάτινα αντικείμενα, οι δίσκοι cd και dvd, οι λάμπες και οι λαμπτήρες, τα μελάνια, τα τόνερ και τα υπολείμματά τους, όπως και τα δοχεία από λάδια μηχανής, οι μπάλες (ποδοσφαίρου κ.λπ.), οι κούκλες και τα παιδικά παιχνίδια (ακόμα κι αν είναι πλαστικά), τα πάσης φύσεως ξύλινα αντικείμενα, οι οδοντόβουρτσες, τα παπούτσια, τα ρούχα, τα ενδύματα και τα υφάσματα γενικώς, οι πάνες μιας χρήσης, τα σελοτέιπ, τα στρώματα, τα στυλό και οι φωτογραφίες. Επίσης, οι ενέσεις και τα ιατρικά απόβλητα (απαιτείται ιδιαίτερη μεταχείριση), οι μπαταρίες, οι ηλεκτρικές συσκευές κάθε είδους, κλαδιά και κλαδέματα, οικοδομικά υλικά και χώμα, καθώς και φωτοβολίδες-πυροτεχνήματα, που είναι εύφλεκτα και μπορεί να προκαλέσουν εκρήξεις και φωτιά.
Για τις παραπάνω βασικές κατηγορίες υλικών υπάρχουν άλλα ρεύματα ανακύκλωσης, διαφορετικά από την ανακύκλωση συσκευασιών. Κατάλληλα διαμορφωμένα σημεία και κάδοι όμως για αυτά τα ρεύματα, δυστυχώς, δεν υπάρχουν στο Δήμο μας.
Υπάρχουν όμως και προϊόντα, που ενώ είναι από πλαστικό ή από χαρτί και μοιάζουν να προορίζονται για τους μπλε κάδους, τελικά δεν πρέπει να πέσουν σε αυτούς. Ας δούμε ορισμένα παραδείγματα, που συνήθως αποτελούν και μερικά από τα υλικά που από λάθος πληροφόρηση ρίχνουν πολίτες στους μπλε κάδους:
Μια σειρά πλαστικά προϊόντα, όπως πλαστικά μαχαιροπίρουνα και καλαμάκια, δεν πρέπει να καταλήγουν στους μπλε κάδους, πληροφορεί η ΕΕΑΑ. Μακριά από τους κάδους της ανακύκλωσης πρέπει να κρατηθούν οι πλαστικές βούρτσες, τα πλαστικά έπιπλα και οι πλαστικές γλάστρες. Επίσης, υπάρχουν υλικά από χαρτί που επίσης αποκλείονται. Καταρχάς, δεν πρέπει να ρίχνουμε χαρτί κουζίνας και χαρτί υγείας, ακόμα και μη χρησιμοποιημένο. Λερωμένες χαρτοπετσέτες ή κομμάτια λαδωμένου χαρτιού όχι μόνο δεν ανακυκλώνονται, αλλά αχρηστεύουν και τα υπόλοιπα ανακυκλώσιμα υλικά. Ακατάλληλο για ανακύκλωση είναι και το βρεγμένο χαρτί, ακόμη κι όταν στεγνώσει, γιατί οι ίνες του χαρτιού «μαζεύουν» όταν βρέχονται. Ακόμα, το σύστημα των μπλε κάδων δεν μπορεί να διαχειριστεί κομμάτια χαρτιού που είναι μικρότερα από μια σελίδα μεγέθους Α4. Αυτό σημαίνει ότι σχισμένες σελίδες, εισιτήρια και άλλα χαρτάκια δεν πρέπει να ρίχνονται στους μπλε κάδους, γιατί δημιουργούν ένα χάρτινο κατακάθι που δυσκολεύει την όλη διαδικασία. Μακριά από τους κάδους της ανακύκλωσης πρέπει να κρατηθεί και κάθε σπασμένο γυάλινο είδος. Οι γυάλινες συσκευασίες ανακυκλώνονται, αλλά τα σπασμένα γυαλιά όχι. Ο λόγος είναι ότι, καθώς η διαλογή στα κέντρα γίνεται και με τα χέρια, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος τραυματισμού των εργαζομένων. Τα σπασμένα γυάλινα μπουκάλια και ποτήρια πάνε στους κοινούς κάδους, ή στις «καμπάνες» που ανέφερα παραπάνω. Με την ίδια λογική εννοείται πως δεν ρίχνουμε στους μπλε κάδους ούτε μαχαίρια ούτε ξυραφάκια ή άλλα αιχμηρά μεταλλικά αντικείμενα. Αποκλείονται επίσης τελείως υλικά από αφρολέξ και φελιζόλ, καθώς και τα δύο είναι ιδιαίτερα εύφλεκτα και μπορεί να αναφλεγούν σε οποιοδήποτε στάδιο της ανακύκλωσης.
Μια σειρά πλαστικά προϊόντα, όπως πλαστικά μαχαιροπίρουνα και καλαμάκια, δεν πρέπει να καταλήγουν στους μπλε κάδους, πληροφορεί η ΕΕΑΑ. Μακριά από τους κάδους της ανακύκλωσης πρέπει να κρατηθούν οι πλαστικές βούρτσες, τα πλαστικά έπιπλα και οι πλαστικές γλάστρες. Επίσης, υπάρχουν υλικά από χαρτί που επίσης αποκλείονται. Καταρχάς, δεν πρέπει να ρίχνουμε χαρτί κουζίνας και χαρτί υγείας, ακόμα και μη χρησιμοποιημένο. Λερωμένες χαρτοπετσέτες ή κομμάτια λαδωμένου χαρτιού όχι μόνο δεν ανακυκλώνονται, αλλά αχρηστεύουν και τα υπόλοιπα ανακυκλώσιμα υλικά. Ακατάλληλο για ανακύκλωση είναι και το βρεγμένο χαρτί, ακόμη κι όταν στεγνώσει, γιατί οι ίνες του χαρτιού «μαζεύουν» όταν βρέχονται. Ακόμα, το σύστημα των μπλε κάδων δεν μπορεί να διαχειριστεί κομμάτια χαρτιού που είναι μικρότερα από μια σελίδα μεγέθους Α4. Αυτό σημαίνει ότι σχισμένες σελίδες, εισιτήρια και άλλα χαρτάκια δεν πρέπει να ρίχνονται στους μπλε κάδους, γιατί δημιουργούν ένα χάρτινο κατακάθι που δυσκολεύει την όλη διαδικασία. Μακριά από τους κάδους της ανακύκλωσης πρέπει να κρατηθεί και κάθε σπασμένο γυάλινο είδος. Οι γυάλινες συσκευασίες ανακυκλώνονται, αλλά τα σπασμένα γυαλιά όχι. Ο λόγος είναι ότι, καθώς η διαλογή στα κέντρα γίνεται και με τα χέρια, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος τραυματισμού των εργαζομένων. Τα σπασμένα γυάλινα μπουκάλια και ποτήρια πάνε στους κοινούς κάδους, ή στις «καμπάνες» που ανέφερα παραπάνω. Με την ίδια λογική εννοείται πως δεν ρίχνουμε στους μπλε κάδους ούτε μαχαίρια ούτε ξυραφάκια ή άλλα αιχμηρά μεταλλικά αντικείμενα. Αποκλείονται επίσης τελείως υλικά από αφρολέξ και φελιζόλ, καθώς και τα δύο είναι ιδιαίτερα εύφλεκτα και μπορεί να αναφλεγούν σε οποιοδήποτε στάδιο της ανακύκλωσης.
Οσον αφορά το πώς ρίχνουμε τα υλικά, οι συσκευασίες πρέπει να καθαρίζονται από τα υπολείμματα, ακόμα και να ξεπλένονται εάν είναι απαραίτητο. Σημαντικό είναι να μην πετιούνται στον κάδο μέσα σε δεμένες σακούλες, αλλά να πέφτουν χύμα για να μπορεί να γίνει πιο εύκολα η διαλογή, ενώ υπάρχει ανάγκη διαχωρισμού των πλαστικών μπουκαλιών από τα καπάκια, καθώς ανακυκλώνονται διαφορετικά.
Όπως είναι γνωστό, το θέμα της ανακύκλωσης είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την προστασία του περιβάλλοντος και την εξοικονόμηση ενέργειας και πόρων δεδομένου ότι τα σκουπίδια που πετάμε μας στοιχίζουν ακριβά (σε περιβάλλον και χρήμα). Η προστασία του περιβάλλοντος πρέπει να αποτελέσει και πάλι για το Δήμο μας πρώτη προτεραιότητα. Η ανακύκλωση είναι πολιτισμός.
Όπως είναι γνωστό, το θέμα της ανακύκλωσης είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την προστασία του περιβάλλοντος και την εξοικονόμηση ενέργειας και πόρων δεδομένου ότι τα σκουπίδια που πετάμε μας στοιχίζουν ακριβά (σε περιβάλλον και χρήμα). Η προστασία του περιβάλλοντος πρέπει να αποτελέσει και πάλι για το Δήμο μας πρώτη προτεραιότητα. Η ανακύκλωση είναι πολιτισμός.
Comments
Post a Comment