«Ο ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται»

Μέσα από τη σκληρή, πολυεπίπεδη δοκιμασία των ημερών μας, φτάσαμε και φέτος, συν Θεώ, στην ευλογημένη και κατανυκτική περίοδο του Τριωδίου, η οποία ξεκινά από αύριο, Κυριακή του Τελώνου & του Φαρισαίου και ολοκληρώνεται το Μεγάλο Σάββατο, πρίν την Ανάσταση Tου Κυρίου. Πήρε το όνομά της, από το βιβλίο που περιλαμβάνει τις λεγόμενες ωδές, δηλαδή τους ύμνους, που θα ακούγονται καθόλη τη διάρκεια αυτής της περιόδου στους ιερούς μας ναούς. Το εν λόγω βιβλίο, θα τοποθετηθεί από απόψε το βράδυ, κατά την ακολουθία του Εσπερινού στα αναλόγια των ψαλτών μας, αφού πρώτα ο εκάστοτε Πρωτοψάλτης, το παραλάβει μπροστά από την εικόνα Του Χριστού και το ασπαστεί.

Η συγκεκριμένη περίοδος, η οποία βρίθει από βαθιά νοήματα και θείες αλήθειες, ξεκινά με μία ευαγγελική περικοπή, στην οποία αναφέρεται μία παραβολή που διηγήθηκε ο Χριστός σε μερικούς που είχαν μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους:

Στον περίφημο ναό του Σολομώντος, ανέβηκαν μία ημέρα δύο άνθρωποι για να προσευχηθούν. Ο ένας ήταν φαρισαίος και ο άλλος τελώνης. Ο πρώτος, στάθηκε μπροστά-μπροστά και σε περίοπτη θέση στον ναό και καμαρώνοντας για τις ανύπαρκτες αρετές του, άρχισε δυνατά να προσεύχεται:

«Θεέ μου», έλεγε, «σ' ευχαριστώ γιατί δεν είμαι σαν τους άλλους, τους πολλούς, κλέφτης, άδικος, ανήθικος. Δεν είμαι σαν αυτόν εδώ τον τελώνη. Νηστεύω δύο φορές την εβδομάδα, κάνω ελεημοσύνες» και συνέχιζε να επαίρεται για τον εαυτό του.

Την ίδια ώρα, στην γωνία του μεγαλόπρεπου, δοξασμένου ναού, στεκόταν και ο τελώνης. Ταπεινωμένος για τις πολλές του αμαρτίες, δεν τολμούσε ούτε τα μάτια του να υψώσει στον ουρανό. Πως να υψώσει το βλέμμα του προς τον δίκαιο Θεό, αυτός που με την ζωή του, τόσες φορές, είχε φταίξει ενώπιόν Του; Με το κεφάλι σκυμμένο, με τη φωνή πνιγμένη από τους λυγμούς, χτυπώντας το στήθος του, έλεγε συνεχώς: 

«Θέε μου, συγχώρεσέ με τον αμαρτωλό!»..

Ο Χριστός, σαν τελείωσε την παραπάνω διήγηση, πρόσθεσε μία μεγάλη αλήθεια:

«Σας λέω, ότι στα μάτια Του Θεού, βρήκε την συγχώρεση και έγινε αγαπητός, ο τελώνης και όχι ο περήφανος Φαρισαίος. Διότι όποιος μόνος του υψώνει τον εαυτό του, θα ταπεινωθεί. Ενώ αντίθετα, εκείνος που έχει ταπεινό φρόνημα, αυτός θα υψωθεί».

Αλήθεια, πόσες φορές στη ζωή μας, είτε επειδή ενδεχομένως έχουμε μία ξεχωριστή από τους άλλους ικανότητα, είτε επειδή μπορεί να είμαστε πιο άνετοι οικονομικά από τους περισσότερους, είτε γιατί επιτύχαμε ίσως κάτι σπουδαίο, ξεπρόβαλε μέσα μας η ιδέα, ότι τάχα είμαστε ανώτεροι από τους γνωστούς μας, από τους φίλους μας, από τους συναδέλφους μας, από τους συμπολίτες μας;

Εκείνη την κρίσιμη ώρα, ας θυμηθούμε το κατάντημα του φαρισαίου. Αποδοκιμάστηκε από Τον Θεό για την υπερηφάνειά του. Πόσο τραγικό! Μα και στην κοινωνία μέσα, γίνεται τόσο αντιπαθητικός, τόσο αποκρουστικός ο φαρισαίος κάθε εποχής. Ο εγωιστής, που άλλο δεν κάνει παρά να καυχιέται για τον εαυτό του. Ενώ από την άλλη μεριά, «ο ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται». Το υπόσχεται ο ίδιος ο Θεός. Το βροντοφωνάζει η καθημερινή πραγματικότητα. Τους ταπεινούς τους συγχωρεί, τους δίνει την Χάρη Του και προοδεύουν.

Σε πείσμα της ζοφερής κατάστασης που μας τυλίγει και μας πνίγει, κόντρα στην πνευματική λειψυδρία που μας έχει επιβάλλει η πανδημία, στερώντας μας την πηγή της Θείας Χάριτος, που είναι η συμμετοχή μας στις ακολουθίες και τα μυστήρια της Εκκλησίας, ας προσπαθήσουμε από αύριο, όσο γίνεται, να καλλιεργήσουμε το κλίμα της κατανύξεως μέσα μας, να εμβαθύνουμε στα διδάγματα που απλόχερα μας παρέχονται μέσα από τα ιερά κείμενα και να παρακαλούμε τον Άγιο Θεό, να μας δίνει ταπείνωση και συντριβή καρδίας, δάκρυα μετάνοιας για τα σφάλματά μας και πάνω και πρώτα απ' όλα, το Μέγα Έλεος.

Καλή πορεία εύχομαι σε όλες και όλους!