Παραβολή του καλού Σαμαρείτου: Το μυστήριο της θείας οικονομίας

Για την παραβολή που θ' ακούσουμε, πρώτα ο Θεός, στο αυριανό ευαγγελικό ανάγνωσμα, την παραβολή του καλού Σαμαρείτου, πολλά έχουν λεχθεί και γραφεί και πολλά κηρύγματα θα γίνουν κι αυτή την Κυριακή. Εκείνο που πρέπει να γνωρίζουμε και να θυμόμαστε πάντα, είναι πως οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, διακρίνουν σ' αυτήν το μυστήριο της θείας οικονομίας. Το μυστήριο δηλαδή της ενανθρωπήσεως Του Θεού και της δι' Αυτού σωτηρίας του κόσμου.

Κατά την παραβολή, κάποιος άνθρωπος μετέβαινε απ' την Ιερουσαλήμ στην Ιεριχώ. Στο δρόμο έπεσε πάνω σε ληστές οι οποίοι δεν περιορίστηκαν απλώς στο να τον ληστέψουν αλλά τον ξυλοκόπησαν, τον έγδυσαν και τον εγκατέλειψαν ετοιμοθάνατο. Στην κατάστασή του θ' άντεχε μόνο λίγες ώρες. Αυτός λοιπόν ο άνθρωπος συμβολίζει ολόκληρη την ανθρωπότητα μετά την πτώση των πρωτοπλάστων. Το προπατορικό αμάρτημα απέκοψε τον άνθρωπο απ' την σχέση που είχε με Τον Θεό και του επέβαλλε τα βάσανά του. Ημιθανής η ανθρωπότητα, έσερνε τα βήματα της ζωής της χωρίς φως, χωρίς ελπίδα.

Οι σκληροί και απάνθρωποι ληστές είναι ένας έξοχος συμβολισμός των αμαρτιών που περισφίγγουν έκτοτε και βασανίζουν τους ανθρώπους, τραυματίζουν την ψυχή και την αποδυναμώνουν για να παραδοθεί αμαχητί στο κακό. Κι αυτά τα πλήγματά τους, ήταν περισσότερο καίρια την εποχή που ο Χριστός δεν είχε έρθει ακόμη στη γη. Τότε δεν υπήρχαν τα μέσα της εποχής της χάριτος που έχουμε σήμερα.

Στον ορίζοντα, φάνηκε ένας ιερέας. Ο τραυματίας ζει ακόμη. Ο ιερέας τον κοιτάζει λίγο, τον προσπερνά και φεύγει. Το ίδιο έκανε κι ένας Λευίτης που επίσης πέρασε απ' το σημείο. Η παρουσία και των δύο ήταν για τον δυστυχή μία αναλαμπή, μία ελπίδα. Ο ιερέας και ο Λευΐτης, συμβολίζουν τον Μωσαϊκό νόμο και τους Προφήτες. Ο Μωσαϊκός νόμος είδε τον όγκο της αμαρτίας που πίεζε ασφυκτικά τον άνθρωπο, δεν είχε όμως την δυνατότητα να τον θεραπεύσει. Την ίδια αδυναμία είχαν και οι Προφήτες.

Κι ερχόμαστε τώρα στο κεντρικό πρόσωπο της παραβολής: Τον καλό Σαμαρείτη. «Εσπαγχνίσθη» μας λέει το αγιογραφικό κείμενο, αισθάνθηκε οίκτο δηλαδή για εκείνον, τον ημιθανή τραυματία ο Σαμαρείτης και με αγάπη πολλή και ταπείνωση ασυνήθιστη, του προσέφερε αμέριστη την βοήθειά του, τον περιποιήθηκε, σώζοντάς τον από βέβαιο θάνατο. Αυτός είναι ο ασύγκριτος συμβολισμός της θείας ενανθρωπήσεως που αναφέραμε παραπάνω και της ανυπέρβλητης αγάπης Του Θεού προς την ψυχορραγούσα ανθρωπότητα.

Ο Χριστός, όπως μας λέει ο Απόστολος Παύλος στην προς Φιλιπισσίους επιστολή του: «εαυτόν εκένωσε μορφήν δούλου λαβών, εν ομοιώματι ανθρώπων γενόμενος», δηλαδή προσέλαβε την δική μας, ασθενή ανθρώπινη φύση και «άδειασε» τον εαυτό Του από τα θεία μεγαλεία, χωρίς όμως να πάψει να είναι Θεός, για ν' αναστήσει την κάτω απ' τα ερείπια της αμαρτίας θαμμένη εικόνα Του. Με μία διδασκαλία πρωτοφανή και λυτρωτική, που στ' άκουσμά της δροσίζονταν οι διψασμένες καρδιές των ταλαιπωρημένων ανθρώπων, άνοιξε διέξοδο γι' αυτούς. Κι όταν ήρθε η ώρα της παμμέγιστης θυσίας, προσέφερε τον εαυτό Του στον Σταυρό και με το πανάγιο αίμα που έρευσε από τις φλέβες Του, αναζωογόνησε την ανθρωπότητα. Επάνω Του στηρίχτηκε το βάρος των δικών μας σφαλμάτων. Και όσο ήταν ακόμη πάνω στον Σταυρό, κάλεσε κάθε άνθρωπο, πληγωμένο και ημιθανή, ν' ακουμπήσει με ασφάλεια στους ισχυρούς Του ώμους, για τον οδηγήσει ασφαλή στον τελικό δρόμο της σωτηρίας.

Που να χωρέσει ο μικρός μας νους, που ν' αντιληφθεί, το μέγεθος αυτής της αγάπης, αυτής της ευσπλαγχνίας;

Η παραβολή μας λέει ακόμα πως ο Σαμαρείτης, δεν περιποιήθηκε απλώς τον τραυματία, αλλά τον ανέβασε στο ζώο του, τον μετέφερε σ' ένα πανδοχείο και πλήρωσε τον πανδοχέα, με δύο δηνάρια (νόμισμα της εποχής) για να συνεχίσει εκείνος την φροντίδα του. Τι συμβολίζουν όμως το πανδοχείο και ο πανδοχέας;

Το πανδοχείο συμβολίζει την Εκκλησία Του Χριστού. Είναι το μεγάλο εκείνο πνευματικό οικοδόμημα που ίδρυσε ο Χριστός για να πραγματοποιείται εντός του η σωτηρία των ανθρώπων. Προβάλλεται ανά τους αιώνες ως παγκόσμιο και πανανθρώπινο θεραπευτήριο των καταπληγωμένων ψυχών. Εντός αυτού οδηγεί ο Χριστός τους ασθενείς, τους εγγράφει στα μητρώα του σταθμού της πνευματικής σωτηρίας, τους εξασφαλίζει τα μέσα της θεραπευτικής αγωγής μέσω των ιερών μυστηρίων και προ πάντων μέσω της μετανοίας και της Θείας Ευχαριστίας και σ΄όλες τις φάσεις της θεραπείας τους, έρχεται ως ζωογόνος πνοή Το Άγιο Πνεύμα και ανακαινίζει και ανανεώνει ολόκληρο τον εσωτερικό τους κόσμο.

Πάμε τώρα στον συμβολισμό του πανδοχέα: Λίγο πρίν την Ανάληψή Του, ο Χριστός, δίνει εντολή στους μαθητές και Αποστόλους Του, να φροντίσουν να κηρυχθεί ο λόγος του Ευαγγελίου σ' ολόκληρο τον κόσμο. Ο πανδοχέας της παραβολής λοιπόν, είναι οι Απόστολοι και οι διάδοχοί τους επίσκοποι και λοιποί κληρικοί. Σ' αυτούς έχει ανατεθεί το έργο του ευαγγελισμού των ψυχών. Σ' αυτούς παρέδωσε ο Κύριος δύο δηνάρια, δηλαδή την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη, για να τροφοδοτούν απ' αυτά τις ψυχές των ανθρώπων.

Και το έργο της σωτηρίας συνεχίζεται. Ο Κύριος θέλει κάθε άνθρωπος να σωθεί και να έρθει σ' επίγνωση της αλήθειας. Τραυματίες και ημιθανείς προκύπτουν ανά πάσα ώρα και στιγμή. Αλλά και το Πανδοχείο δεν κλείνει ποτέ. Η Εκκλησία ανοίγει τις πύλες της για να εξασφαλίσει την θεραπεία των ασθενών. Εκείνο που πρέπει να έχουμε πάντα υπόψιν μας είναι το εξής: Δεν είναι σωτήρες οι αρχιερείς και οι ιερείς. Ένας είναι ο Σωτήρας: Ο Χριστός. Υπηρέτες και οικονόμοι είναι οι κληρικοί, με τις ανθρώπινες αδυναμίες τους κι αυτοί, στο έργο της σωτηρίας των ανθρώπων, όπως ακριβώς γράφει ο Απόστολος Παύλος στην πρώτη προς Κορινθίους επιστολή του περί των διαδόχων του: «Ούτως ημάς λογιζέσθω άνθρωπος ως υπηρέτας Χριστού και οικονόμους μυστηρίων Θεού».

Ακούγοντας το αυριανό ευαγγέλιο, ας σκεφτούμε τα εξής: Εμείς βεβαίως δεν είναι δυνατόν ούτε ν' αγγίξουμε το μέγεθος της αγάπης που έδειξε ο Χριστός σ' εμάς. Μπορούμε όμως να δείξουμε αγάπη προς τον συνάνθρωπο, εμπνεόμενοι από την δική Του αγάπη. Να είμαστε προς όλους ευεργετικοί. Να θυσιάζουμε κάτι απ' τον εαυτό μας για τους άλλους. Και τότε ο Θεός θα μας ευλογεί και αυτό θα γίνεται αντιληπτό στην καθημερινότητά μας.

Καλή αυριανή εύχομαι σε όλες και όλους!