Σκιαγράφηση του προσώπου του Αγίου Νεκταρίου μέσα από μαρτυρίες

Όλες οι περιπέτειες, οι θλίψεις, οι πειρασμοί, οι δραματικές δοκιμασίες του βίου, δεν στάθηκαν ικανές ν' αποδυναμώσουν την πανίσχυρη θεία αγάπη που κατέφλεγε την καρδιά του Αγίου του οποίου την μνήμη τιμά αύριο, 9 Νοεμβρίου, η Αγία μας Εκκλησία.

Τουναντίον, έπειτα από κάθε τέτοια δύσκολη κατάσταση, γινόταν πιο δυνατός και πιο γενναίος.

Κάθε φορά που κάθομαι να γράψω δυό λόγια για τον Άγιο Νεκτάριο, αντιλαμβάνομαι πόσο ανήμπορος είμαι να σκιαγραφήσω αυτή τη μορφή. Εν τέλει σκέπτομαι πως, ο Άγιος Νεκτάριος, δεν έχει ανάγκη σκιαγραφίας. Ξεπέρασε πια την Αίγινα, τη Συληβρία, την Αίγυπτο, έγινε θρύλος και προσκύνημα της Ορθοδοξίας. Ο Ευεργέτης Χριστός, ο Κύριος του ουρανού και της γης, πραγματικά τον αξίωσε μιας λαμπρής δόξας, μίας ακατάλυτης προβολής. Τόσα θαύματα, δεξιά κι αριστερά, έχουν κάνει τον λαό Του Θεού, να τρέχει και να προσφέρει τα πάντα στην ιερή του μνήμη, να φτάνει, ας μου επιτραπεί, μέχρι μια προσωπολατρική τάση. Ο «κάλλει ωραίος» και ταπεινός όμως Νυμφίος, σε πολλές περιπτώσεις κι αυτό ακομή το δέχεται με ευχαρίστηση. Γιατί αδέλφια Του είναι οι άγιοι κι Αυτός τους έφτασε στα ύψη και τους έδωσε το βραβείο.

Θ' αφήσω λοιπόν να μιλήσουν ηχηρά για τον Άγιο, ορισμένες μαρτυρίες που συγκέντρωσα από διάφορα βιβλία που αναφέρονται σ' εκείνον.

«Ανάστημα κανονικόν. Πρόσωπον εις το οποίον ημιλλάτο η αρμονική αναλογία των μερών με την γλυκύτητα της εκφράσεως. Από τους γαλανούς οφθαλμούς διεχύνετο μία ακτινοβολία ομοία προς τον εαρινόν όρθρον. Και το ακτινοβολούν πρόσωπον εστεφανούτο από χιονόλευκον γενειάδα. Ήτο ωραία βιβλική μορφή», γράφει για τον Άγιο Νεκτάριο ο Διευθυντής της Ριζαρείου Σχολής κατά τα έτη 1894-1908 και μαθητής του Αγίου.

Πολύ περισσότερο όμως από τη μορφή του, ασκούσε γοητεία στους γύρω του η αγία ψυχή του. «Ήτο σεβάσμιος, πράος, μειλίχιος, ταπεινός, αφιλοχρήματος, εις το άκρον ελεήμων, πραγματικώς άξιος λειτουργός Του Υψίστου. Εφέρετο ως φιλόστοργος πατήρ προς πάντας», συμπληρώνει ακόμη ένας Ριζαρείτης μαθητής.

«Η μετ' αυτού αναστροφή επλημμύριζε την ψυχήν μου από αισθήματα σεβασμού και ευλαβείας προς την αγιότητά του, την άκραν ταπεινοφροσύνην του και το βάθος της πνευματικότητός του. Ήτο άνθρωπος της προσευχής και μίαν σκέψιν είχε, να δημιουργεί κέντρα προσευχής, μοναστήρια, δια να αντλεί η Εκκλησία της Πατρίδος μας την δύναμιν και το κύρος της από τα προπύργια αυτά του Χριστιανισμού», σημειώνει ο Άγιος, πλέον, Αμφιλόχιος Μακρής της Πάτμου, φίλος και πνευματικό παιδί του Αγίου Νεκταρίου.

«Οσάκις έτυχεν να υπάγω εις την Μονήν του Αγίου και παρέμεινα κατά τας ακολουθίας εντός του ιερού βήματος, έβλεπον τον Άγιον να ίσταται γονυπετής εις Τον Εσταυρωμένον και εναγκαλιζόμενος με τας χείρας του τον Τίμιον Σταυρόν, προσηύχετο με στεναγμούς αλάλητους και έβρεχε με δάκρυα το ξύλον του Σταυρού. Τρανόν τούτο δείγμα της ολοψύχου και ολοκαρδίου αυτού αγάπης προς Τον Θεόν», μαρτυρεί ένας ευλαβής κληρικός.

«Εκ προσωπικής αντιλήψεως ενθυμούμεθα ότι τα βλέμματά του εστρέφοντο εντονώτερον προς την Θεοτόκον», γράφει ο καθηγητής Πανεπιστημίου και Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών, Παναγιώτης Μπρατσιώτης. Εξάλλου προς τιμή της Παναγίας μας, ο Άγιος συνέθεσε πέντε χιλιάδες στίχους, πολλούς εκ τους οποίους μελοποίησε, κείμενα βαθιάς συγκίνησης, τα οποία με δάκρυα στα μάτια ανέπεμπε και έψαλλε ώρες πολλές, στεκόμενος μπροστά στην σεπτή εικόνα της.

Αλλά και στο πλουσιότατο θεολογικό συγγραφικό έργο του Αγίου Νεκταρίου, πρόδηλη είναι η δεσπόζουσα στον ψυχικό του κόσμο, θεία αγάπη. Ενώ θα μπορούσε λόγω της αρτιότατης θεολογικής του κατάρτισης, να προσφέρει στην εκκλησιαστική γραμματεία ειδικές πραγματείες και επιστημονικές μελέτες, προτίμησε να προσφέρει πολύτιμα πάντοτε έργα προς πνευματική οικοδομή των πιστών, η πρωτοτυπία των οποίων, όπως σημειώνουν οι πανεπιστημιακοί που τα εξέτασαν πρώτοι: «είναι τοιαύτη ώστε εν πολλοίς δεν εύρε μέχρι τούδε τον συνεχιστήν της σχετικής ερεύνης».

Νομίζω τα παραπάνω είναι αρκετά για ν' αντιληφθούμε, πως ο Άγιος Νεκτάριος, αποτελεί έναν αξιομίμητο συνεχιστή της πατερικής παράδοσης στη σύγρονη εποχή, έναν πνευματικό γίγαντα, ο οποίος συνδύασε άριστα λόγια και πράξεις, έναν εραστή του θείου, το οποίο ύμνησε στην ησυχία του στην Αίγινα, απομακρυσμένος από την ματαιότητα του κόσμου. «Τι αληθώς της μοναστικής πολιτείας τιμιώτερον ή τι λαμπρότερον;», έλεγε. «Εν πάση ειλικρινεία ομολογώ την εμήν πεποίθησιν, ής ένεκα θεωρώ τον ασκητήν υπέρτερον του Αρχιερέως».

Έναν απ' αυτούς τους ύμνους του στον Θεό, διάλεξα από το βιβλίο του Αγίου «Το γνώθι σαυτόν» και τον μοιράζομαι μαζί σας, για να καταλάβουμε τι σήμαινε Θεός για τον Άγιο Νεκτάριο:

«Θεός εμοί δόξα και πλούτος και καύχημα. Θεός το γλυκύτατον και ήδιστον υπέρ παν πράγμα. Θεός το μελέτημα και εντρύφημα. Θεώ καθ' εκάστην το πνεύμα παρατίθημι. Θεώ τας ευχάς μου, όσα ώραι, προσάγω. Θεώ ζω και δουλεύω και πάρειμι. Θεόν σωτήρα και λυτρωτήν μου και Κύριον ανακηρύττω. Θεόν προνοητήν και επόπτην επίσταμαι. Θεόν αγαθόν και άγιον και δίκαιον και αληθινόν υμνώ και δοξάζω και ευλογώ».

Κλείνω με κάτι που ίσως πολλοί από εσάς δεν γνωρίζετε. Το 2006, ο Άγιος Νεκτάριος, ύστερα από πρόταση καθηγητών Φυσικής Αγωγής, ανακηρύχτηκε προστάτης των Γυμναστών. Στην ομιλία του περί γυμναστικής, που είχε εκφωνήσει το 1893 στα εγκαίνια γυμναστικού συλλόγου στην Κύμη, τρία χρόνια πρίν τους πρώτους ολυμπιακούς αγώνες στην Αθήνα, ο Άγιος αναφερόταν αναλυτικά στην υγεία και στις σχέσεις σώματος και ψυχής. Επίσης, υπήρξε ο πρώτος που καθιέρωσε το ποδόσφαιρο στην Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή, όταν οι ιεροσπουδαστές του ζήτησαν να τους επιτραπεί.

Ας αφουγκραστούμε τα μηνύματα που μας στέλνει. Ας προσκυνήσουμε τα μυροβόλα άγια λείψανά του κι ας ακουμπήσουμε εκεί τους πόνους μας!