π. Αυγουστίνος Βλάχος - Fr. Augustine Vlachos

Απ' τον 4ο αιώνα μ.Χ ., που έζησαν οι Τρείς Ιεράρχες , έχουν περάσει δεκαεπτά αιώνες. Τα επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνολογίας, οι κοινωνικές συγκρούσεις, οι επαναστάσεις με τα ποικίλα ονόματα, οι διάφορες ανακατατάξεις, τα άλματα στην επικοινωνία στον πλανήτη, οι πλούσιες φάσεις πολιτισμού, δεν έλυσαν τα προβλήματα της ζωής του ανθρώπου πάνω σε τούτη τη γη. Και στις μέρες μας ακόμη, ο κίνδυνος για μια καθολική έκρηξη καταστροφής πυρηνικού πολέμου, διαγράφεται πραγματικός, ώστε να υπάρχουν πλέον εκτιμήσεις που διακηρύττουν ότι βρισκόμαστε στο παρά πέντε. Σ' εκείνον τον αιώνα, τον 4ο, η κενή φιλοσοφία της απάτης, είχε απλώσει στον κόσμο τον «πολιτισμένο» της Ανατολής, βαθιά απογοήτευση, όπου «η φλυαρία παίδευσις έδοξε» , κατά την εύστοχη φράση του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου . Ο φλύαρος δηλαδή, ο φαφλατάς, έμοιαζε να 'ναι άνθρωπος του πνεύματος. Αλλά και στην εποχή μας, την εποχή της πολυφωνίας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, το ίδιο δεν συμβαίνει; Aπ' την άλλη,...

Είναι σχεδόν βέβαιο, πως όλοι μας, έστω μία φορά στη ζωή μας, έχουμε αναρωτηθεί: «Γιατί άραγε δεν απαντά ο Θεός στην προσευχή μου;» . Αλήθεια, γιατί; Eκείνος δεν μας έχει διαβεβαιώσει ότι: «πας ο αιτών λαμβάνει και ο ζητών ευρίσκει και τω κρούοντι ανοιγήσεται» ; Κι όμως, εγώ έκανα προσευχή και δεν έλαβα καμία απάντηση, ζήτησα και δεν βρήκα, χτύπησα και δεν μου άνοιξε κανένας. Ίσως μου πει κάποιος ότι αυτό που ζήτησα δεν ήταν από εκείνα που έπρεπε να μου χαρίσει ο Θεός. Αλλά και πάλι, Εκείνος δεν είπε ότι: «πάντα όσα εάν αιτήσητε εν τη προσευχή πιστεύοντες, λήψεσθε» ; Eπανειλημμένα δεν μας έδωσε ο Θεός την υπόσχεση πως οτιδήποτε κι αν ζητήσουμε «εν ονόματί Του» θα το λάβουμε; Ίσως πάλι μου πει κάποιος πως αυτό που ζήτησα στην προσευχή, μου δεν το ζήτησα με πίστη. Ο Θεός όμως γνωρίζει με πόση πίστη το ζήτησα. Ίσως επίσης μου αντιταχθεί πως το αίτημά μου δεν έγινε «εν ονόματι» Του Κυρίου. Αλλά και πάλι Εκείνος γνωρίζει ότι με πίστη στο όνομά Του ζήτησα ό,τι ζήτησα. Γιατί, λοιπόν, δεν μο...

Μεγάλη μορφή της Εκκλησίας ο Άγιος της σημερινής ημέρας, ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος . Σοφός ιεράρχης, μέγας μύστης της Θεολογίας, ηρωϊκός αγωνιστής, εμπνευσμένος ποιητής, άριστος τεχνίτης του λόγου. Πολύπλευρη η δράση του αλλά και πολλά τα θέματα του ομιλητικού και συγγραφικού του έργου. Μερικά ψήγματα απ' το πολύ και άφθονο αυτό χρυσάφι συγκέντρωσα και σας τα παραθέτω παρακάτω προς πνευματική οικοδομή όλων μας: To αγαπημένο θέμα του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, είναι η κάθαρση της ψυχής . «Προς το αρχέτυπον εξομοίωσιν» την ονομάζει. «Αποδώμεν τη εικόνι το κατ' εικόνα και τιμήσωμεν το αρχέτυπον» , λέει. Δηλαδή: «Με τα χαρίσματα του κατ' εικόνα, ν' αποδείξουμε την ανωτερότητά μας και τον υψηλό και ηθικό μας προορισμό, που είναι η μίμηση Του Χριστού, το καθ' ομοίωσιν» . Ως εξαίρετος δάσκαλος και προπονητής του πνευματικού αγώνα, ο Άγιος Γρηγόριος, μας καλεί σ' ένα ξεκίνημα προσωπικής κάθαρσης: «Δια πολιτείας άνελθε, δια καθάρσεως κτήσαι το καθαρόν» . Δηλαδή: «...

Με θλίψη παρακολουθώ τα τελευταία χρόνια την ολοένα και αυξανόμενη τάση καύσης σωμάτων κεκοιμημένων, η οποία επιλέγεται άλλες φορές συνειδητά, άλλες φορές όμως από άγνοια για το τι πρεσβεύει η ταφή, όχι μόνον για την πίστη μας αλλά και για την παράδοση μας ως λαός, από αρχαιοτάτων χρόνων. Ναι, αντίθετα μ' όσα ορισμένοι υποστηρίζουν, η ταφή έχει τις ρίζες της στην αρχαία ελλάδα , όπου μπορεί μεν κάποιοι να καίγονταν αλλά οι περισσότεροι εθάπτοντο εξού και τ' αμέτρητα ταφικά μνημεία σ' όλη την επικράτεια. Η παράδοση μας ως Ορθόδοξοι, θέλει να ταφόμεθα στη γη, στην οποία παραδινόμαστε, σε μία εμβρυϊκή θα λέγαμε κατάσταση, όπου μέσω της φυσικής διαδικασίας της διαλύσεως του παλαιού σώματος, προσδοκούμε τη νέα γέννηση, την ανάστασή μας δηλαδή, όταν ο Θεός αποφασίσει αυτή να έρθει. Κατά την εξόδιο ακολουθία, η οποία είναι ένα ακόμη υπέροχο δώρο της Εκκλησίας μας, όχι μόνον προς τον κεκοιμημένο αλλά και προς τους συγγενείς και τους οικείους του, αφού μέσα απ' την εξαιρετική υμ...

Παρατηρώ τις τελευταίες ημέρες, όπως κάθε χρόνο, τις διάφορες προσκλήσεις που αποστέλλονται είτε σ' εμένα προσωπικά είτε δημόσια και καλούν σε κοπή «πρωτοχρονιάτικης πίτας», «πίτας του συλλόγου, ομάδας, προσώπου» κτλπ. Γνωρίζουμε άραγε τι είναι αυτό στο οποίο καλούμε και σε ποιον αφιερώνουμε αυτή την περίφημη πίτα ή απλώς τηρούμε ένα ακόμη έθιμο «στα τυφλά», χωρίς να έχουμε την παραμικρή ιδέα για την σημασία του; Τον καιρό που ο Άγιος Βασίλειος ήταν επίσκοπος στην Καισαρεία της Καππαδοκίας, την ευρύτερη επαρχία διοικούσε ένας έπαρχος ιδιαίτερα φιλοχρήματος. Παραμονές του έτους, ο συγκεκριμένος έπαρχος, επισκέφτηκε την Καισαρεία με σκοπό να την λεηλατήσει όπως συνήθιζε να κάνει και με τις άλλες πόλεις της επαρχίας του. Καταφοβισμένο τότε το ποίμνιο του Μεγάλου Βασιλείου, κατέφυγε στον επίσκοπό του για βοήθεια. Ο Άγιος, αφού πρώτα προσευχήθηκε, ζήτησε από κάθε Χριστιανό ένα χρυσαφικό (δαχτυλίδι ή οτιδήποτε άλλο) για να το προσφέρουν στον έπαρχο. Τα πολύτιμα αντικείμενα συγκεντρώθηκα...

Πρόδρομο τον ονόμασε η εκκλησιαστική ιστορία, γιατί το φλογερό κήρυγμά του προετοίμασε το δρόμο για έναν μεγάλο ερχομό: Τον ερχομό Του Λυτρωτή . Η φωνή του μέσα στην έρημο της Ιουδαίας, έγραψε την τελευταία σελίδα στο προαιώνιο σχέδιο που είχε καταστρώσει ο Θεός, για να προετοιμάσει τον κόσμο να δεχτεί τη λύτρωση. Ο Ιωάννης, δεν είναι μόνον ο τελευταίος απ' τους Προφήτες, αλλά και αυτός που αξιώθηκε να δει με τα ίδια του μάτια Εκείνον, που τον ερχομό Του προανήγγειλε: «Ίδε ο Αμνός Του Θεού ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου» . Είναι η φράση που κλείνει το κήρυγμα των Προφητών και ανοίγει μία καινούργια στην ιστορία της ανθρωπότητας εποχή. Τα λόγια αυτά του Προδρόμου, ξάφνιασαν τον λαό του Ισραήλ. Όλοι περίμεναν έναν βασιλιά και βλέπουν έναν σκονισμένο οδοιπόρο. Αν βρίσκονται μερικοί να Τον ακολουθήσουν, είναι γιατί το κήρυγμα του ερημίτη τους έχει προετοιμάσει ν' αναγνωρίζουν πίσω από τους τύπους την ουσία, πίσω απ' τα σύμβολα τα γεγονότα, πίσω από την επιφάνεια το βάθος. Από...

Σε πυκνό σκοτάδι βρισκόταν ο κόσμος, ο οποίος δεν είχε βέβαια στέρηση από υλικό φως, του έλειπε όμως το ηθικό και πνευματικό φως. Έτσι, ενώ οι μέρες ήταν ηλιόλουστες, ο κόσμος ζούσε και βασανιζόταν μέσα σε αδιαπέραστο σκοτάδι. Και η κατάσταση αυτή συνεχιζόταν, έως ότου ήλθε το «Μέγα Φως» , όπως χαρακτήρισε ο Προφήτης Ησαΐας τον ερχομό Του Χριστού στον κόσμο. Ο Χριστός ήρθε στον κόσμο για ν' απαλλάξει τους «εν σκότει και σκιά θανάτου» , όπως πάλι ο Προφήτης Ησαΐας τους χαρακτήρισε, λαούς, από την αγωνία και το άγχος στο οποίο ζούσαν. Ήρθε για να φωτίσει τον νου και την καρδιά τους και να τους βοηθήσει να λυτρωθούν απ' το χάος και την άβυσσο. Ήρθε για να τους οδηγήσει στον δρόμο της καλοσύνης, της αγάπης, της δικαιοσύνης, του καθήκοντος και της αρετής, γιατί η μακροχρόνια παραμονή και η εξοικείωσή τους με το βαθύ σκοτάδι, τους εμπόδιζε να διακρίνουν μόνοι τους και ν' ακολουθήσουν τον δρόμο του καλού. Κι όπως ο αισθητός ήλιος φωτίζει και ζωογονεί τη φύση, έτσι και ο νοητός Ήλ...

Συμπληρώνονται σήμερα, 112 χρόνια , απ' ένα φευγιό, που στάθηκε ορόσημο στον πνευματικό μας βίο. Στις 3 Ιανουαρίου του 1911 , αναπαύθηκε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης . Και μαζί με τον επίγειο βίο του, τελείωσε και μία εποχή για την λογοτεχνία μας ή τουλάχιστον ένα είδος λόγου που ήταν αληθινά σημαντικό αλλά και έμεινε απρόσιτο, ανεπανάληπτο. Ο Παπαδιαμάντης ανήκει στην ομάδα των λογοτεχνών μας, που μπορούμε να τους ονομάσουμε «αυτόνομους» . Είναι ένας από 'κείνους που χάραξαν το αλφάβητό τους στην πιο σκληρή ύλη κι οι ίδιοι ακόμα δεν μπόρεσαν ποτέ να κάνουν ούτε την παραμικρή αλλοίωση. Δύο αυτόνομοι λίγο πρίν και λίγο μετά απ' το '21: Ο Σολωμός κι ο Κάλβος . Λίγο αργότερα, αλλά με μικρότερη αντίσταση στην πίεση της εποχής του, ο Βιζυηνός του «αμαρτήματος της μητρός μου» . Έπειτα ο Ψυχάρης , ο γλωσσικός επαναστάτης κι ο Καβάφης , κόσμος διαφορετικός, θαυμάσιος ή απαράδεκτος αλλά αυτόνομος κι αυτός, απλησίαστος. Αυτόνομος κι ο Παπαδιαμάντης, ένας από τους πιο ολοκληρωμένου...

Kαλή και ευλογημένη χρονιά σε όλες και όλους! Ο Άγιος που τιμούμε και εορτάζουμε σήμερα, υπήρξε Μέγας μεταξύ των μεγάλων. Εκλεκτός μεταξύ των εκλεκτών. Αστέρας φωτεινός, δάσκαλος οικουμενικός, πολύπλευρη προσωπικότητα, επίγειος άγγελος, ουράνιος άνθρωπος. Ασφαλής οδηγός, ποιμένας και επίσκοπος, μιμητής Του Καλού Ποιμένος. Φιλόσοφος στον νου, άγιος στην καρδιά. Πιστός μέχρι τέλους στο χρέος του. Τέτοιος αναδείχθηκε ο Βασίλειος, ο Αρχιεπίσκοπος της Καισαρείας . Είχε λοιπόν πολύ δίκιο ο φίλος και συμμαθητής του ο Γρηγόριος , να τον συγκρίνει με τους μεγάλους άνδρες της Παλαιάς Διαθήκης και να τον βρίσκει υπέρτερο. Και του Ενώχ και του Αβράαμ και του Ιακώβ και του Μωϋσή και του Δαβίδ . Αλλά και έναντι των μεγάλων της Καινής Διαθήκης δεν υστέρησε. Μιμήθηκε τον ζήλο του Πέτρου και τη σταθερότητα του Παύλου . Το μεγαλόφωνο των υιών του Ζεβεδαίου και όλων των μαθητών την απλότητα και την λιτότητα. Ο Μέγας Βασίλειος, κατάφερε αυτά τα εννέα χρόνια που διήρκησε η αρχιερατεία του, να επιτελέσ...